Adından da anlaşılacağı üzere yataktan daha doğrusu yatmaktan kaynaklanan kronik yaradır. Yatalak hastalar sürekli aynı pozisyonda yatınca vücudun ağırlığının bir bölgeye basması sebebiyle o bölgeye yeterli kan gidemez ve kan gidemeyince deri çürüyerek yara halini alır.
Bir tür kangren olduğu iyileşmesi zordur, uzun zaman alır ve meşakkatli bir bakım süreci vardır. İyileşmenin zor olmasının önemli bir nedeni de hastaların çoğunlukla yaşlı olmasıdır. Zorlu bir süreç olduğu için kullanılacak ilaçlar da önem arz eder. Giderek yaygın olarak kullanılan havalı yataklar sayesinde daha az görülmektedir. Artık uzun süre yatan felçli hastalarda rastlanmaktadır.
Yatak Yarası Bakımı Nasıl Olmalı?
Basınçtan dolayı olduğu için bası yarası da denmektedir. Normal yaralara kıyasla daha zor bir bakım gerektirdiği için tercihen sağlık profesyonelleriyle devam etmek gerekir. Sağlık profesyonelinden hizmet alınamıyorsa doktorun önerisi doğrultusunda bakım yapılmalıdır. Dekubitis ülseri denilen bu yaralar basit bir yara değildir, derinleşerek kemik dokuya ilerleyebilir, iltihabın kana karışmasına neden olabilir, giderek genişleyebilir bu sebeplerle ciddiye alınması gereken bir sorundur. (1)
Bakım döneminde havalı yatak olmazsa olmaz bir gereksinimdir. Son yıllarda Sağlık Bakanlığı’nın bu grup hastalar için uyguladığı evde hasta bakımı sayesinde aileler daha rahat etmekte ve hastalarda iyileşme oranları artmaktadır.
Yatak Yarası Kremi Etkili Olur mu?
Tedaviyi tek başına kremle yapmaya çalışmak yerine doktorun önerdiği genel prensipleri uygulamak gerekir. Diğer bakım kuralları uygularken kullanılabilecek en etkili krem Kutalin Kremdir.
Kutalin krem zengin içeriğiyle yara iyileşme dokularında gelişimi hızlandırır, bölgesel olarak mikrop çoğalmasını engeller, yara ve etraf dokulardaki ödemi (şişlik) azaltır.
Derin ve yüzeysel yaraların bakımında farklı firma ürünlerinde bulunan klorheksidin, dexpanthenol, triticum vulgare, hamamelis virjiniana, allantoin, çinko oksit ve E vitamini tek tüpte birleştirilmiştir. Tüm bu aktifler bakanlığın izin verdiği optimum düzeylerde kullanılmıştır.
Yatak Yarasına Bitkisel Çözümler Var mı?
İnternete baktığınızda sanki en yaygın, en başarılı bitkisel tedavi nişasta gibi algılayabilirsiniz ama nişastanın iyi geldiği yönünde bilimsel çalışma yoktur. Dequbitis ulseri denilen bu yaralar için bitkisel çözüm olarak şu bitkilerle ilgili bilimsel destekler vardır; Cadı fındığı (hamamelis virginiana). Bölgedeki damarlarda değişiklikler yaparak yanın iyileşmesini hızlandırdığı tespit edilmiştir (2) Benzer şekilde varis ülseri, şeker hatsallığına bağlı ayak yaralarında da kullanılmaktadır.
Buğday özü proteini (tritikum vulgare ) Deri oluşumunu sağlayan keratinosit hücrelerinin bölünme ve gelişme hızını arttırarak yeni deri oluşumunu uyararak iyileşmeyi hızlandırır.(3) Allantoin, aloevera ve lotus çiçeğinden elde edilir. Kolajen sentezini arttırarak iyileşme oranını arttırır. Yapılan çalışmalarda allantoin uygulanan basınç yaralarında iyileşme yüzdesi daha fazladır.
REFERANSLAR
- Kirman, C. N., & Geibel, J. (2018). Pressure injuries (Pressure Ulcers) and wound care. Medscape J. Med.
- Yarnell, E., & Meserole, L. (1996). Topical applications of botanical medicine: Aloe vera and other medicinal plants for healing. Alternative and Complementary Therapies, 2(4), 241-244.
- D’Agostino, A., Pirozzi, A. V. A., Finamore, R., Grieco, F., Minale, M., & Schiraldi, C. (2020). Molecular mechanisms at the basis of pharmaceutical grade Triticum vulgare extract efficacy in prompting keratinocytes healing. Molecules, 25(3), 431.
